1- Hangi yapılar faydalanacak? 31 Aralık 2017 tarihinden önce ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapılmış yapılar imar barışından yararlanacak.

2- Kaç yapı faydalanacak? Türkiye’de bağımsız yapı sayısı yaklaşık 9 milyon 554 bin, bağımsız birim sayısı da 26 milyon 358 bin civarında. Türkiye’deki bağımsız birimlerin (konut-işyeri) yaklaşık yüzde 50’sinde imara aykırılık olduğu açıklandı. Bu durumda 13 milyon yapı sorunlu.

3- Herhangi bir ödeme yapılacak mı? Yapı değerinin yüzde 3’ü belirlenen hesaplara ödenecek.100 metrekarelik bir ev için ödenecek tutar 2 bin 250 liradan başlayacak. Lüks konutta ‘Yapı Kayıt Belgesi’ alma bedeli 5 bin liraya kadar çıkacak. Ancak cins değişikliği ve kat mülkiyeti tesis işlemi için bedelin iki katı ödenecek.

4- Bedeli kim belirleyecek? Bedelleri artırmaya, düşürmeye, kademelendirmeye veya başvuru süresini uzatmaya Bakanlar Kurulu yetkili.

5- Başvuru nereye yapılacak? Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile yetkilendireceği kuruluşlara başvuru yapılacak.

6- Başvuru nasıl yapılacak? Vatandaş kendi rızasıyla müracaatını yapacak. Vatandaşın beyanı esas alınacak.

7- İmar barışında son başvuru tarihi ne zaman? Son gün 31 Aralık 20018 olarak belirlendi. Ancak Bakanlar Kurulu’nun bu süreyi 1 yıl uzatma hakkı var.

8- Başvuru sonrasında bir belge alınacak mı? Başvuru sonrasında vatandaşa ‘yapı kayıt belgesi’ verilecek.

9- 2017 sonrası yapıların durumu ne olacak? Bu tarihten sonrasıyla ilgili en ağır cezalar gündeme gelecek. Bu cezaların içinde hapis cezası da olacak.

10- Yapı Kayıt Belgesi ne tür avantaj sağlayacak? Kayıt belgesi bedelini ödedikten sonra vatandaş; elektrik, su, doğalgaz gibi kamu hizmetlerinden rahatça yararlanacak.

11- Yapı Kayıt Belgesi ne zamana kadar geçerli olacak? Yapı Kayıt Belgesi yapının yeniden yapılmasına veya kentsel dönüşüm uygulamasına kadar geçerli. Belgesi düzenlenen yapıların yenilenmesi durumunda imar mevzuatı hükümleri uygulanacak.

12- İmar barışı ile kat mülkiyeti alınabilecek mi? Yapı ruhsatı alıp da yapı kullanma izin belgesi almamış veya yapı ruhsatı bulunmayan yapılarda, Yapı Kayıt Belgesi’nin ve maliklerin yarısının muvaffakiyetinin bulunması halinde yapı kullanma izin belgesi aranmaksızın kat mülkiyeti tesis edilebilecek.

13- Bina, Hazine arazisi üzerindeyse ne olacak? Hazineye ait arazi üzerine inşa edilmiş olması halinde bu taşınmazlar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na tahsis edilecek. Yapı Kayıt Belgesi sahipleriyle, bunların kanuni veya akdi hedeflerinin talepleri üzerine taşınmazlar bakanlıkça rayiç bedel üzerinden satılacak.

14- Kat irtifakı yoksa ne olacak? Kat irtifakı kurulamamışsa kat sahiplerinin % 50’yi aşan bir oranda müracaatları olursa kat irtifakına geçebilecekler. Kat mülkiyetini ayrı ayrı kurabilecekler. Herkes arsadan tapu yerine, dairesinin tapusunun sahibi olmuş olacak.

15- Yıkım kararı varsa ne olacak? İdari para cezaları varsa bunlar düşecek.

Af mı geldi? Yapılan ‘imar affı’ değil ‘imar barışı’. Yapı kayıt belgesi bu yapıların yenilenmesi halinde sahibine bir hak sağlamıyor, bir müktesep oluşturmuyor. Eğer yapı sahibi, yapıyı yıkıp da yeniden yapmak istiyorsa belediyeye müracaat edecek. Hali hazırdaki fazlalığı veyahut da aykırılığı legal hale getirip de yeni bir hak sağlayarak, yıkıp aynısını yapacak imkan verilmiyor.

16- İhtilaf bitiyor mu? Yapı kayıt belgesiyle vatandaş devletiyle artık helalleşiyor, rızalaşıyor, barışıyor. Soruşturmalar, mahkemelik durumlar, ihtilaflar tamamıyla bitiyor.

17- Partizanlık olacak mı? Bazı belediye başkanlarının partisinden olmayanlara yönelik olumsuz tavırları düzenlemeyle ortadan kalkıyor.

18- Devlete külfet mi getiriyor? Hazine arazisi vatandaşa en uygun bedelle satıldığı için için bir taraftan Hazine kazanmış oluyor. Bir taraftan da vatandaş kendi evini, iş yerini yasallaştırıyor. Bunu gerekirse bankalar nezdinde bir değer haline geldiği için ekonomik olarak da kullanabiliyor.

19- Devletin kazancı ne olacak? Vatandaşın müracaatıyla gelirin düzeyi ortaya çıkacak. Ancak beklenti 40-50 milyarlar TL seviyesinde bir gelirin elde edileceği yönünde.

20- Elde edilen gelirler nerede kullanılacak? Elde edilen  bedelin kentsel dönüşüm ve depreme hazırlık için kullanılacak. İmar barışından elde edilecek gelir belediyelere sıfıra yakın faizli, 3 yıl ödemesiz olarak kullandırılacak.

21- Denetim nasıl yapılacak? Yapı denetim firmaları denetimi yapacak. Yapı denetim firması, elektronik ortamda sıralı sistemde belirlenecek.

22- Depreme dayanıksız yerler legal hale mi gelecek? Depremsellik ayrı bir konu.

23- Yeni kaçak yapılar ortaya çıkar mı? Yapılanmalar hava fotoğraflarıyla tespit ediliyor. Kimsenin bugün bir şey yapma ihtimali yok, yapsa bile yasadan yararlanma imkanları yok.

24- Ödeme kolaylığı sağlanacak mı? Rahat ödenebilsin diye 3-5 taksit yapılması gündemde. Taksitlendirme ve diğer konular, Komisyon’da netleşecek.

25- İmar barışında Boğaz boğaz çevresi ve tarihi yarım ada istisna tutulabilir.

İmar Barışı’nı da içeren tasarının TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmelerine katılan Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, İstanbul Boğazı’nın düzenlemeden istisna tutulabileceğini duyurdu. Özhaseki “Boğaz’ın öngörünümünde kalan kısımlar bundan muaf olsunlar. Yani istisna maddesi olarak gelsin, bu haktan istifade edemesinler. Çünkü bu Boğaz bir tane, ikinci bir Boğaz yok. O Boğaz’ın öngörümünde yasa ne emrediyorsa o yapılsın ki biz o boğazla iftihar edelim” dedi. Belediyelerin, kaçak yapıların yıkılması için açtıkları ihalelere müteahhitlerin katılmaması nedeniyle bu ihalelerin düştüğünü ve belediye başkanlarınca bu yöntemin, kanuna karşı hile şeklinde kullanıldığını aktaran Özhaseki, “Bazıları da ahlaki bir şey olmamakla birlikte bunu bir koz olarak kullanıyor, kaçak olarak gördüğü mesela 20 yer varsa, eğer iş yeriyse gidip her birinin gözüne bir gözüküyor ay başlarında. Bu da kulağımıza geliyor. Bunları da biliyoruz” dedi.

Yeni pakette yeni fırsatlar var

Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu’nca (TKDK) Ankara’yı kapsayacak 18 projenin sözleşmesi ve bir projenin temel atma töreni ile 25 tesisin açılışı yaıldı. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu’nun katıldığı törene hükümetin açıkladığı ‘müjde paketi’ damgasını vurdu. Törende konuşan Bakan Sarıeroğlu “Yeni pakette yeni fırsatlar var” dedi. Sarıeroğlu, “Tarım işçilerimizle ilgili geçmişte uygulamaya koyduğumuz Ek-5 ile ilgili yeni bazı düzeltmelerimiz hayata geçecek. Daha avantajlı ve daha tercih edilebilir bir hale getirilmesiyle ilgili olarak çabalarımızı sürdüreceğiz” dedi. Bakan Fakıbaba ise törende, sözleşmesini imzaladıkları 18 proje ile açılışını yaptıkları 25 tesise toplam 47 milyon TL hibe sağlayacaklarını söyledi.

 1- Hangi yapılar imar barışı kapsamına girecek?

 Yapılan açıklamalarda Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, geniş bir çerçeve çizdi. Barış, ruhsatsız yahut ruhsatlı ancak proje eklerine aykırı olan tüm yapıları kapsıyor. Ancak C-15'in altı olarak tanımlanan depreme dayanıksız binalar kapsam dışı kalacak.

 2- Rayiç bedel nedir?

 Rayiç bedel, Hazine arazileri üzerine yapılan yapıların arsa fiyatının belirlenmesinde kullanılır.

 3- Yapı kayıt belgesi neyi kapsıyor?

 Yapı kayıt belgesi binayı artık yıkılana kadar yasal hale getirmiş oluyor. Bu belge ile eski ise kentsel dönüşme girene kadar, yeni yapılmışsa binanın ömrü kadar, hiçbir şekilde binadan kaynaklı imar cezası ve imar kirliliği gibi cezalar verilmeyecek.

 4- Yapı kayıt belgesi için ortalama 2 bin ila 3 bin liralık bir bedelden bahsediliyor? Bu bedel her yerde aynı mı olacak?

 Bu değerler daha çok Kâğıthane ve Bağcılar gibi yerler için geçerli. Bu rakam Bağdat Caddesi gibi bölgelerde daha yükseğe çıkıyor. Tam katların yasallaştırılmasında ise oran biraz daha yükselecek. Örneğin arsa değeri 1000 lira olan bir yerde tamamı yasal olmayan 100 metrekare bir yer yaptıysanız 100 bin liranın yüzde 3'nü ödemeniz gerekecek. Yani kaçak alanların metrekaresi üzerinden değerlendirme yapılacak. Örneğin çatı katında 20 metrekare yasal, 40 metrekarede kaçak yapı var ise, bir mühendislik bürosuna teknik olarak görev verilecek. Yapı denetim kuruluşları bu kapsamda bir proje çizecekler. Projede fazla alanları olan 40 metrekareyi gösteren belge ile sürece başvuru yapılabilecek.

 5- Kaçak yapılarda oran nasıl belirlendi ve uygulanacak?

 Arsa emlak bedeli ile ‘yapı yaklaşık bedeli’ denilen iskâna aykırı kaçak yapılaşma alanın toplam oranı üzerinde yüzde 3'lük imar bedeli belirleniyor. Burada Hazine arazilerinde yapılan yapılardan farklı olarak bir rayiç bedel olmayacak. İskânlı olmadığı için bu yapılarda bir kat mülkiyeti yok.

 6- Yapı kayıt belgesi sahibi bir daireyi alan kişi, bankadan konut kredisi çekebilecek mi? Burada eski ve yeni binalar için ayrı bir prosedür uygulanır mı?

 Bu belge artık o yapıyı yasallaştırdığı için bankaların konut kredisi vermesi önünde bir engel kalmayacak. Burada bina yeni ise bir sorun olmayacak. Ancak yıkıma yakın eski bir binaysa sıkıntı yaşanabiliyor. ‘Yapı kayıt belgesi’ bir imar hakkı tanımadığı için banka binanın yıkılmasından sonra kendi alacağını garanti alamamaktan çekinerek, kredi vermeyebilir. Örneğimiz üzerinden gidersek, 40 metrekarelik kaçak yapımız bu belge ile yasallaştırılıyor. Ama bina yıkılıp yeniden yapıldığında artık 40 metrekareyi kaybediyorsunuz. Sadece cezalardan kurtulmuş oluyorsunuz. Aynı şekilde 2 katı yasal 2 katı kaçak olan bir binada da yapı kayıt belgesi alsanız dahi, bina yıkıldığında o kaçak katları kaybediyorsunuz. O yüzden bankadan bunlar için kredi vermeyebilir.

 7- Yapı kayıt belgesinden kat mülkiyetine nasıl geçilir? Nasıl bir avantaj sağlar?

 Yapı kayıt belgesi alındıktan sonra kat mülkiyetine geçmek için belirlenen yüzde 3'lük oranın 2 katı kadar bir bedel ödenmesi gerekiyor. Ayrıca o binadan oturan maliklerin yüzde 50'sinin onayı da alınmalı (Bunun 3’te 2’lik bir oran olacağı iddiaları da mevcut). Örnek vermek gerekirse 100 metrekare için toplamda 9 bin lira ödemek gerekecek. Böylece yapı kat mülkiyeti ile iskânlı hale gelmiş olacak. Ayrıca değerleme raporlarında ‘bu aftan yararlanmıştır’ ve ‘yapı kayıt belgesi almıştır’ denmeyecek. Bu da binanız yıkıldığında bölgenin mevcut imar planlarına göre hak sahibi olabilmenizi sağlayacak. Örneğin binanız 4 kat, ancak bölgede imar hakkı 6 kat ise siz binayı yıktığınızda 6 kat yapabileceksiniz.

 8- Hazine ve 2B arazilerinde süreç nasıl işleyecek?

 Tamamı yasal olmayan Hazine arazileri üzerinde ise ödemeler daha yüksek olacak. Burada Hazine arazisi rayiç bedelleri üzerinden önce yapının oturduğu arazinin bedeli ödenecek. Daha sonra diğer işlemler yapılacak. Arazi bedelleri Bakanlar Kurulu ve Hazine tarafından hazırlanacak uzun vadeli ödeme planları ile ödenebilecek. 2B'de ise arsa tapusunu alınmış ancak binasını yasallaştırmayanlar binalarını yasal hale getirebilecek.

 9- Depreme dayanıklı binalar da sisteme girecek mi? Burada eleme nasıl olacak?

 Mühendislik ve yapı denetim firmaları tarafından yapılan denetimde binanızın beton sınıfı eğer C-15 altındaysa imar affına dahil olamayacaksınız. Onların tamamen yıkılması söz konusu olacak.

 10- Başvurular nereye yapılacak? 

 C-15 ve üzerinde bir sınıfa dahil bir yapıya sahipseniz, Çevre Şehircilik Bakanlığı İl Müdürlüklerine başvuru yapabileceksiniz.

 11- İmar barışı takvimi nasıl işleyecek?

 Düzenlemenin önümüzdeki 10 gün içinde çıkarılacağı düşünülürse, başvurular önümüzdeki 7 ayda yapılabilecek. Çalışma 31 Aralık 2017'den önce yapılmış yapıları kapsayacak ve 31 Aralık 2018'de kadar başvuru yapma hakkı olacak.

 12- İhtilaflı araziler ne olacak? Projesi komşu parsele geçenler ne yapacak?

 Mevcut Hazine arazilerinde 2981 kapsamına giren ve işgal edilen alanlardaki yapılarda, elektrik, su doğalgaz emlak vergisi beyannamesine bakılacak. Bunlar varsa kanuni mirasçılarına, yoksa da sözleşme ile satın alanlara rayiç bedelle satılacaklar. Komşu arazinin parseline geçenler ise araziyi satın alma yoluna gidebilecekler.

07.05.2018

ilanarat.com